Nie do przecenienia jest wkład tych, którzy ryzykując swoje życie przenosili książki przez granicę – knygnesziai. Została udokumentowana działalność 30 stowarzyszeń zrzeszających knygnesziai. Stowarzyszenie „Garšvis” działało w latach 1885-1895. Na terytorium, które stowarzyszenie obejmowało swoim zasięgiem mieszkali ludzie oczytani, świadomi swojej tożsamości narodowej. O skali działalności świadczy również fakt, że [...]
„Tėvynės Sargas“ (Stróż Ojczyzny) – katolicki miesięcznik, wychodził w Tylży tak jak reszta wspomnianych wcześniej czasopism w latach 1896-1904. Założycielem i redaktorem był ksiądz i pisarz J. Tumas-Vaižgantas. On pisał: Bogu służyliśmy poprzez ojczyznę. Wartościami czasopisma były język, wychowanie w uczciwości, katolicyzm. W tym okresie niepodległość wyrażał język, wiara, zwyczaje, [...]
Tym pseudonimem posługiwały się siostry Sofija Ivanauskaitė-Pšibiliauskienė (ur. w 1867 roku) oraz młodsza o cztery lata Marija Ivanauskaitė-Lastauskienė. Ich ojcem był Nikodemas Erazmas Ivanauskas (Iwanowski), człowiek o interesującym życiorysie, zdolny malarz. Korespondował on m.in. z Elizą Orzeszkową, Marią Konopnicką, pisał wiersze, które publikowano w gazetach. Artysta o wrażliwej duszy, który [...]
W latach 1883-1886 w Małej Litwie wydawano gazetę „Aušra“ (Jutrzenka). Był to pierwszy profesjonalny społeczno-polityczny i literacki miesięcznik. W przedmowie pierwszego numeru gazety powołano się na powiedzenie Rzymian: „Homines historiarum ignari semper sunt pueri“ – „Ludzie, nie znający historii zawsze pozostają dziećmi”. Tym powiedzeniem gazeta kierowała się cały czas. Głosiła [...]
Obrazek: wikimedia.commons Niezwykle interesująca osobowość odważnej kobiety, szczególnie w świetle niedawno ujawnionych danych. Kto wie, może trzeba będzie zmienić podręczniki literatury litewskiej :) 4 czerwca 1845 roku w rodzinie szlachty zaściankowej urodziła się przyszła pisarka Julija Beniuševičiūtė, pseudonim Žemaitė. Dla ludzi jej pokolenia ogromne znaczenia miało powstanie styczniowe. W swojej autobiografii [...]
Przedstawiciele inteligencji przygotowywali litewskie wydawnictwa, które były wydawane w Małej Litwie (tzw. Litwa pruska). Książki drukowano w drukarniach Tylży, Bagnety, Bitenai, należących do Otto Mauderode, Johana Schoenke, Johana Reylendera, Martynasa Jankusa, Karla Albregsa i Co, Juliusza Sieberta, Ensa Jogamasta. Drukarnie te zastąpiły zniszczone centrum wydawnicze w Wilnie. Knygnesziai przynosili książki, [...]
„Litwini jednak stanęli do walki, odrzucając wydawnictwa pisane alfabetem rosyjskim, mimo że były wydawane w języku litewskim. Litwie brak było świeckiej, postępowej inteligencji, która przewodziłaby walce; wyginęła w czasie powstania lub została zesłana na Sybir. Walkę o litewską czcionkę rozpoczęli księża katoliccy, wywodzący się z chłopstwa. Po nich walkę przejęła [...]
Zamek na wyspie w Trokach jest dobrze znany. To jedyny zamek na wyspie w Europie Wschodniej. Natomiast zamek na półwyspie znają nie wszyscy. On również jest godny uwagi. Zamek zbudował Wielki Książę Litewski Kiejstut (lt. Kęstutis) prawdopodobnie w latach 1350-1377. Bardzo ważną rolę odgrywało przedzamcze. Tu znajdowali schronienie okoliczni mieszkańcy, [...]
W tym roku mija 112 lat od odzyskania przez Litwinów wolności w wydawaniu książek w ojczystym języku. Dzisiaj należałoby się zastanowić, jak zakaz druku czcionką łacińską wpłynął na dzieje narodu i państwa litewskiego oraz na historię cywilizacji europejskiej. Carski zakaz druku czcionką łacińską obowiązywał od roku 1864 aż do roku [...]
Wyruszyłam w podróż pełną przygód :) 2 w 1: tłumacz oraz przewodnik z językiem litewskim :) Znowu spotkało mnie to co najlepsze: wspaniali ludzie, ciekawe miejsca, nowe interesujące rzeczy. Podróż pełna przygód. Dałam się namówić moim rodakom i wyruszyłam w podróż z grupą litewską. Wspaniała grupa, każdy pilot i przewodnik [...]
Pierwsza manufaktura wyrobów szklanych na Litwie pojawiła się jeszcze w XVI wieku. 22 maja 1547 roku szlachcic Martynas Paleckis otrzymał przywilej Zygmunta Augusta na założenie na przedmieściach Wilna pierwszej manufaktury produkującej wyroby szklane oraz przywilej handlu nimi. To dało początek powstaniu tego rodzaju przemysłu na Litwie. Paleckis otrzymał działkę na [...]
Wynalezienie druku jest jednym z największych osiągnięć kultury w historii ludzkości. Początków zorganizowanego wydania książek należ szukać w pałacach władców Egiptu, Chin, Indii. Nowy etap w historii wydawnictwa, który dał początek wydawnictwu na Litwie, zaczyna wraz z wynalazkiem J. Gutenberga. Około roku 1448 Johannes Gutenberg połączył znane wcześniej w Europie [...]
