Wydarzenia styczniowe (lit. Sausio įvykiai) – wydarzenia związane z interwencją Armii Radzieckiej na Litwie w styczniu 1991 roku. 11 marca 1990 roku Litwa ogłosiła niepodległość. Litwa była pierwszym krajem wchodzącym w skład ówczesnego ZSRR, który wystąpił z niego. Sejm podjął wówczas uchwałę o przekształceniu Litewskiej SRR w Republikę Litewską i [...]
11 stycznia 1529 roku, po 7 latach pracy, ogłoszono pierwszy statut litewski. Zaczął on obowiązywać po zatwierdzeniu przez Zygmunta Starego 29 września 1529 roku na sejmie w Wilnie. Statut obejmował ogół ludności Wielkiego Księstwa. Ujednolicał on sferę prawa zwyczajowego, rodzinnego i spadkowego, procesowego i sądowego, cywilnego, karnego, itp. Składał się [...]
9 stycznia 1907 roku w Wilnie, Petras Vileišis, litewski inżynier i mecenas, działacz społeczny i polityczny, redaktor pierwszego dziennika litewskiego „Vilniaus žinios“ w swoim domu zorganizował pierwszą litewską wystawę sztuki. Tam po raz pierwszy 33 swoje dzieła zaprezentował Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (kompozytor, malarz i grafik, więcej o nim możesz poczytać tutaj.) [...]
W 1547 r. w Królewcu Martynas Mažvydas (ok. 1520–1563) wydał pierwszą drukowaną książkę po litewsku – Katechizm (lt. „Katekizmuso prasti žodžiai, mokslas ir skaitymo rašto giesmės, dėl krikščionystės bei dėl bernelių jaunų naujai suguldytos. Karaliaučiuj VIII dieną mėnesies sausio metų užgimimo Dievo MDXLVII“). M. Mažvydas był najbardziej produktywnym pisarzem litewskim [...]
Postanowiłam napisać o swojej pasji. Co nią jest? Tłumaczenie. Nauczanie też, ale o tym napiszę innym razem. Banalne? Skądże :) To bardzo twórcza praca. Najbardziej w niej kocham możliwość poznawania wspaniałych ludzi. Dowiaduję się o rzeczach, o których inaczej nigdy bym się nie dowiedziała, zwiedzam różne ciekawe miejsca „od kuchni”. [...]
W 1588 roku zaczął obowiązywać III Statut Litewski (lt. Trečiasis Lietuvos Statutas), ostatni zbiór dokumentów prawnych Wielkiego Księstwa Litewskiego. Czerpiąc ze starych statutów dostosowywał jego artykuły do ówczesnej nauki prawa. O jego jakości najlepiej świadczy fakt, że obowiązywał on na Litwie i na ziemiach ruskich włączonych do Korony aż do [...]
3 stycznia 1846 r. Laurynas Ivinskis (Wawrzyniec Iwiński) wydał pierwszy litewski kalendarz. L. Ivinskis (1810-1881) - litewski działacz oświatowy XIX wieku. Był wydawcą, publicystą, opracowywał słowniki, zapisywał twórczość ludową, sam również pisał i tłumaczył. Pierwszy kalendarz opracował już 1845 roku i zwrócił się po pomoc do Ireneusza Ogińskiego, syna sławnego [...]
1 stycznia 1919 r. na baszcie Giedymina została wywieszona flaga Litwy. Po oddaniu salwy honorowej wojsko zaśpiewało hymn Litwy. Choć po sześciu dniach bolszewicy zajęli Wilno i zniszczyli flagę, to jednak to wydarzenie stało się symbolem dążenia do wolności. Co roku 1 stycznia obchodzone jest Święto flagi. Na baszcie Giedymina [...]
4 października 1595 roku w Wielkim Księstwie Litewskim została opracowana i wydana pierwsza oraz najstarsza zachowana litewska książka autorstwa Mikołaja Daukszy (lit. Mikalojus Daukša) „Katekizmas“ (Katechizm). Przetłumaczony przez Daukšę Katechizm hiszpańskiego jezuity Jakuba Ledesmy, wydany w roku 1595 w Wilnie jako Kathechizmas, jest uznawany za pierwszy litewski druk katolicki i [...]
20 sierpnia 1899 roku w uzdrowisku Połąga (lit. Palanga), w stodole należącej do hrabiego Tyszkiewicza, znajdującej się na brzegu morza, odbyło się pierwsze przedstawienie teatralne po litewsku „Ameryka w łaźni“ (lit. „Amerika pirtyje“). Połąga znajdowała się wtedy w granicach Imperium rosyjskiego w gubernii kurlandzkiej. Choć udało się uzyskać zgodę gubernatora [...]
Dla Litwinów jedną z najważniejszych dat w ich historii jest rok 1009. Kilka lat po wyprawie misyjnej obecnego patrona Polski św. Wojciecha (997), w podobną podróż wybrał się benedyktyn, biskup Brunon Bonifacy, znany Polakom m.in. z obrony w liście do króla niemieckiego Henryka II chrześcijańskich cnót Bolesława Chrobrego. Po początkowym [...]
Najwcześniej wspomnianą miejscowością na terytorium dzisiejszej Litwy jest Apuolė. Fragment „Żywota św. Anskara“ autorstwa Rimberta z 853 r. podaje, że szwedzki król Olaf wraz z 7000 wojskiem podjął wyprawę na gród Apulia (lt. Apuolė). Oblężenie trwało 8 dni. Szwedzi już prawie stracili nadzieję na zwycięstwo, gdy niespodziewanie obrońcy grodu zaproponowali [...]
