Źródło: www.lrs.lt

Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis jako ruch na rzecz przebudowy, tzw. „śpiewająca rewolucja” powstał w 1988 roku. Starsze osoby ze łzami wzruszenia, a jednocześnie niepokojem w oczach słuchały pieśni narodowych, hymnu Litwy „Tautiška giesmė”.

Pamiętam, jak moja mama mówiła, że nie wierzyła, że nadejdzie taki dzień, kiedy usłyszy nasz hymn, kiedy ludzie razem będą śpiewać pieśni, za co wcześniej groziło aresztowanie.

Na naszych oczach działa się historia. My, młodzi, zobaczyliśmy i usłyszeliśmy to, czego nie było w żadnym podręczniku.

W 1989 roku miało miejsce nie mające sobie równych wydarzenie Baltijos kelias. 23 sierpnia 1989 roku była niesławna 50 rocznica podpisania Paktu Ribbentropa-Mołotowa, który kosztował kraje bałtyckie (i nie tylko one) utratę niepodległości.

Około 600 km ciągnął się żywy łańcuch ludzi, którzy trzymając się za ręce połączyli stolice Wilno, Rygę i Tallin.

Kolejnym krokiem na drodze do odzyskania niepodległości był Akt z 11 marca 1990 roku – to deklaracja niepodległości państwa litewskiego podkreślająca odnowienie i prawną kontynuację państwa litewskiego z okresu międzywojennego, które znalazło się pod okupacją Związku Radzieckiego i utraciło niepodległość w czerwcu 1940 roku.

Litwa jako pierwsza z republik radzieckich proklamowała niezależność od Związku Radzieckiego. Przywrócono symbole narodowe: herb, godło, hymn. Litewski stał się językiem państwowym.

Akt z 11 marca 1990 roku ogłasza, że wznowiona została niepodległość kraju. Akt z 16 lutego 1918 roku ogłaszał przywrócenie niepodległego państwa litewskiego o ustroju demokratycznym ze stolicą w Wilnie.

Bezpośrednim następstwem ogłoszenia niepodległości była blokada ekonomiczna, którą ZSRR rozpoczął w kwietniu. Domagano się przywrócenia stanu z dnia 10 marca.

Kiedy to nie pomogło, próbowano siłą zająć najważniejsze budynki państwowe, w tym Narodowe radio i TV. Obawiano się szturmu na budynek Sejmu. Litwini stanęli do walki. Pamiętam jakby to było wczoraj.

Pragnienia wolności nikt i nic nie mogło zagłuszyć. Żadne zabory, rozbiory, okupacje – nic nie zgasiło ducha walki. Dzisiaj Litwa jest wolna i niepodległa.