Czy wiedziałeś, że pierwszy Prezydent RP mieszkał … na Litwie? Zapewniam Cię, że na moim blogu znajdziesz więcej ciekawych informacji 🙂

Narutowicz Stanisław (1862–1932), prawnik, działacz społeczny i polityczny ze Żmudzi. Ur. 2 IX w Telszach (lt. Telšiai), był synem Jana, powstańca 1863 r., właściciela majątku Brewiki (pow. Telsze w gub. kowieńskiej) i sędziego powiatowego z wyboru, oraz jego trzeciej żony Wiktorii ze Szczepowskich, bratem Gabriela (1865–1922), pierwszego Prezydenta RP.

Dwór na Żmudzi w pierwszej połowie XIX wieku należał do Antanasa Rene, który w 1866 r. wziął pod swoje skrzydła koleżankę swojej żony wdowę Wiktorię Narutowicz z dwójką dzieci Stanisławem i Gabrielem. Osieroceni wcześnie przez ojca, wychowywani byli przez matkę.

Nauczycielem domowym był Laurynas Ivinskis, litewski działacz oświatowy, który zaszczepił im zamiłowanie do języka litewskiego i żmudzkiego folkloru.

Narutowicz Stanisław został sygnatariuszem Aktu niepodległości Litwy. Narutowicz Gabriel  – pierwszym prezydentem RP.

Urodził się 17 marca 1865 roku w Telszach. Po upadku powstania styczniowego nasiliła się fala rusyfikacji, więc rodzina przeniosła się do Lipawy, by dzieci nie musieli uczęszczać do rosyjskich szkół. Więc Gabriel ukończył gimnazjum na Łotwie, w Lipawie.

Potem jako kierunek studiów wybrał przedmioty ścisłe, wydział matematyczno – fizyczny uniwersytetu w Petersburgu. Z powodów zdrowotnych nie ukończył uczelni, wyjechał do Szwajcarii. Studiował na Politechnice w Zurychu.

W czasie studiów pomagał Polakom, ściganym przez władze carskie; związany był też z emigracyjną partią „Proletariat”. Uniemożliwiło mu to powrót do kraju, gdyż władze rosyjskie wydały nakaz jego aresztowania.

Przyjął obywatelstwo szwajcarskie (1895r.), a po ukończeniu studiów pierwszą posadę otrzymał w biurze budowy kolei żelaznej w St. Gallen.
Mieszkał i pracował w Szwajcarii, zasłynął jako wybitny specjalista w swojej dziedzinie (budowa elektrowni wodnych itd.).

W czasie I wojny światowej brał udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, utworzył Polski Komitet Pomocy Ofiarom Wojny (tzw. Komitet Vevey) oraz należał do stowarzyszenia La Pologne et la Guerre w Lozannie.

W czerwcu 1920 roku Narutowicz objął stanowisko ministra robót publicznych. 28 czerwca 1922 roku został ministrem spraw zagranicznych. Wysunięcie jego kandydatury na prezydenta było dla niego dużym zaskoczeniem. Wygrał wybory i 11 grudnia 1922 roku został zaprzysiężony na Prezydenta RP.

Dlaczego o tym piszę? Sama 18 lat mieszkałam w Telszach, stolicy Żmudzi. Jestem Żmudzinką z krwi i kości. A Państwa może zainteresuje dwór w którym mieszkała rodzina Narutowiczów, w tym przyszły prezydent.

Źródło:

http://lzinios.lt/lzinios/Lietuvoje/Zemaiciu-bajoras-pirmasis-Lenkijos-prezidentas

http://www.kalvotoji.lt/2018/02/13/stanislovas-narutavicius-zmonos-joanos-atsiminimuose/