11 kwietnia 1879 roku w miejscowości Niūronys, niedaleko Onikszt urodził się litewski pisarz Jonas Biliūnas. Pseudonimy: Jonas Anykštėnas, J. Barzdyla, J. Niuronis, Jonas B-nas, Jonas Bežemis, J. Gražys, Jonas Žaltys, Jonelis, Kazys Tauškutis oraz inne.
Był on prekursorem litewskiej literatury lirycznej. Jego opowiadania są smutne i przejmujące. Kto raz przeczytał, zapamięta na zawsze.
W dzieciństwie uczył go nauczyciel domowy, po litewsku daraktorius. Działo się to w czasach zakazu druku czcionką łacińską. Władze rosyjskie zabroniły wydawać książki po litewsku, uczyć w szkołach w tym języku.
Dzieci więc uczono po kryjomu, książki przemycano przez granicę z Prus. Pisałam już o tym w kilku innych postach na moim blogu.
Po wstępnym przygotowaniu Jonas Biliūnas, jak wielu innych inteligentów litewskich, uczył się w gimnazjum w Lipawie (Łotwa). Tam udzielał się społecznie i politycznie.
Wbrew woli rodziny nie chciał zostać księdzem, więc utracił wsparcie najbliższych. Przez jakiś czas mieszkał w Lipawie, utrzymywał się z prywatnych lekcji. Potem ukończył gimnazjum w Szawlach i pojechał na studia do uniwersytetu do Dorpatu (teraz Tartu). Tam studiował medycynę.
Za działalność przeciwko władzom carskim wyrzucono go z uniwersytetu. Nie było już możliwości powrotu na studia. Przez jakiś czas mieszkał i pracował na Litwie, dalej udzielał się politycznie, współpracował na łamach gazet litewskich (inaczej w tamtych czasach chyba nie było można).
Potem kontynuował naukę w Lipsku, w Niemczech. Tu zachorował na gruźlicę. Ta straszna choroba zbyt wcześnie zabrała wiele utalentowanych litewskich inteligentów.
Ponieważ interesował się również literaturą w 1904 roku wyjechał na studia do Zurychu. Tu napisał jeden z najbardziej znanych utworów „Laimės žiburys“.
W związku z pogarszającym się stanem zdrowia wrócił na Litwę, w tym samym roku wyjechał do Zakopanego. Nie on jeden tam się leczył. Latem przebywał w swojej rodzinnej miejscowości.
Zmarł w Zakopanem na rękach żony 8 grudnia 1907 roku. Pochowano go w Zakopanem. W 1953 roku w inicjatywy A. Vienuolisa prochy Biliūnasa przeniesiono na Litwę.
Oto kilka najbardziej znanych jego utworów: „Brisiaus galas“, „Kliudžiau“, „Liūdna pasaka“ i już wspomniany „Laimės žiburys“.
Zostaw komentarz