Oddając hołd zasłużonym dla Litwy osobom pisałam już o działaczach niepodległościowych, pisarzach, pilotach, artystach itd. Dzisiaj chcę opowiedzieć o osobie, której zasługi dla Litwy są ogromne, niestety została ona zapomniana. W czasach gdy Litwa wchodziła w skład ZSRR nie wolno było o tej osobie wspominać.
Antanas Gustaitis (bo o nim mowa) jest dobrze znany w świecie awiacji. Był to człowiek o nieprzeciętnych umiejętnościach i niespotykanym talencie konstruktora. Jego zasługi dla awiacji litewskiej w okresie międzywojennym są naprawdę ogromne.
A. Gustaitis był dowódcą lotnictwa wojskowego na Litwie, generałem brygady, konstruktorem lotniczym, autorem 9 projektów samolotu ANBO, pomysłodawcą wyższego szkolnictwa awiacji na Litwie. Pilotowane przez niego samoloty charakteryzowały się nagłymi skrętami, szybkim wznoszeniem się, spokojnym lądowaniem, prostotą konstrukcji, niezawodnością.
Urodził się w okręgu mariampolskim w 1898 roku. Był inżynierem, instruktorem teorii awiacji, zwycięzcą drugich mistrzostw w szachach na Litwie, członkiem drużyny piłkarskiej, konstruktorem samolotów, wykładowcą, autorem podręczników. 14 lipca 1925 roku w Kownie z powodzeniem testował jednoosobowy sportowy samolot z silnikiem 30AJ ANBO-I, który sam za własne pieniądze skonstruował. Istnieje tylko jeden egzemplarz tego samolotu. Można go zobaczyć w Muzeum wojennym Witolda Wielkiego w Kownie. (Nazwa Muzeum Wojskowe wydaje mi się niewłaściwa bo nie do końca jest zgodna z oryginałem, ale jeśli kto woli Muzeum Wojskowe to nie będę się kłócić 🙂 )
Rozpoczął produkcję seryjną swoich samolotów. W 1929 roku skonstruował swój trzeci samolot ANBO-III, który służył do szkolenia pilotów. W 1932 roku przetestował ANBO-IV, jeden z najlepszych samolotów zwiadowczych i przeznaczonych do bombardowania. Swoje samoloty testował sam, nie chciał nikogo narażać.
25 czerwca-19 lipca 1934 roku z okazji rocznicy śmierci litewskich pilotów S. Darius i S. Girėnas eskadra trzech samolotów ANBO-IV pod jego kierownictwem z powodzeniem i bardzo precyzyjnie przeleciała nad całą Europą, pokonała około 10 000 km.
w 1935 roku został dowódcą lotnictwa wojskowego. Pod jego kierownictwem siły powietrzne Litwy swoją wielkością i jakością dorównywały innym krajom Europy. W latach 1925-1939 wyprodukowano 66 samolotów ANBO (różnych typów).
5 września 1939 roku przetestował swój ostatni samolot ANBO-VIII. By to samolot bombowy, który mógł zabrać na pokład do 600 kg bomb. W tym czasie Litwa była jedynym niedużym krajem w Europie, produkującym samoloty bojowe.
Po okupacji w 1940 roku rozpoczęła się likwidacja wojska litewskiego. A. Gustaitis został zatrzymany przez sowietów. Rozstrzelano go 16 października 1941 roku. Był uważany za szpiega, więc w czasach istnienia ZSRR nie wolno było o nim wspominać. Czas przywrócić pamięć o tak wyjątkowej osobie.
Zostaw komentarz