Obrazek: wikimedia.commons

Niezwykle interesująca osobowość odważnej kobiety, szczególnie w świetle niedawno ujawnionych danych. Kto wie, może trzeba będzie zmienić podręczniki literatury litewskiej 🙂

4 czerwca 1845 roku w rodzinie szlachty zaściankowej urodziła się przyszła pisarka Julija Beniuševičiūtė, pseudonim Žemaitė.

Dla ludzi jej pokolenia ogromne znaczenia miało powstanie styczniowe. W swojej autobiografii niemałą część poświęciła powstańcom (mieszkała w dworku u rodziny, która wspierała powstanie).

Uwidacznia się jej talent do postrzegania wielowarstwowej realności życia. Owa wielowarstwowość jest główną zasadą twórców realizmu, wymagającą od twórcy świadomości, otwartości na różnorodność świata, krytycyzmu.

Nie ukończyła żadnej szkoły, co nie było niczym niezwykłym w tamtych czasach. Kształciła się w domu oraz mieszkając u rodziny. Wbrew woli rodziny postanowiła poślubić człowieka z niższej warstwy społecznej. Ich życie nie było usłane różami, przenosili się z miejsca na miejsca, doczekali się siedmiorga dzieci.

Julija poznała działaczy na rzecz odrodzenia Litwy i sama włączyła się w działalność społeczną. W 1907 roku uczestniczyła w pierwszym zjeździe kobiet litewskich w Kownie. W Stanach oraz Rosji zbierała datki na pomoc ofiarom pierwszej wojny światowej. Umiała wspaniale przemawiać.

Od dzieciństwa marzyła o zostaniu pisarką. Wspierana przez działacza narodowego Povilasa Višinskisa odważyła się wypróbować swoje siły w literaturze.

W 1894 roku ukazało się jej pierwsze opowiadanie „Rudens vakaras“ („Wieczór jesienny”). Zaczęła współpracować na łamach gazet litewskich, poznała innych pisarzy. Aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym.
Zmarła 7 grudnia 1921 roku w Mariampolu.

Jej twórczość świadczy o witalnej sile tej niezwykłej kobiety, której nie powstrzymały żadne niesprzyjające okoliczności.

Wychodząc za mąż za człowieka z niższej warstwy społecznej pisarka znalazła się w interesującej aytuacji – na kulturę prostych ludzi spogląda jednocześnie z wewnątrz, jako żona jednego z nich i od zewnątrz – oczami urodzonej szlachcianki.

Głównym tematem jej twórczości jest życie ludzi ze wsi. Jako pierwsza w centrum swojej prozy stawia prostą kobietę, jej doświadczenia i przeżycia. Nie sposób tu nie wymienić cyklu opowiadań Laimė nutekėjimo („Marti“, „Petras Kurmelis“, „Topylis“, „Sučiuptas velnias“, „Neturėjo geros motynos“, „Sutkai“). Dzisiaj to już klasyka literatury litewskiej.

Źródło:

http://www.šaltiniai.info/index/details/1107