2 lutego 1896 roku urodził się Balys Sruoga, litewski poeta, prozaik, dramaturg i teatrolog, profesor Uniwersytetu Litewskiego w Kownie. Był człowiekiem wykształconym, o nietuzinkowym talencie literackim, znał kilka języków obcych.
W 1943 roku został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Sztutowie (Stutthof). Początkowo pracował w komandzie leśnym, potem trafił do pracy w obozowej kancelarii, ponieważ znał języki obce. Miał dostęp do dokumentów obozowych, więc wykorzystywał to by pomóc więźniom. Uczestniczył w tzw. marszu śmierci. Został wyzwolony przez armię rosyjską w 1945 roku.
Po drugiej wojnie światowej działał i pracował w Wilnie. Represje, jakich doznał w Stutthofie, odcisnęły piętno zarówno na jego zdrowiu psychicznym i fizycznym. Zmarł 16 października 1947 roku w Wilnie. Pochowany na Cmentarzu na Rossie.
Swoje przeżycia w obozie koncentracyjnym opisał w książce „Dievų miškas“ („Las bogów“). Z dużą dozą ironii i czarnego humoru opowiadał nie tylko o sobie, lecz o całym życiu w obozie.
Znajdziemy w niej nie tylko szczegółowe opisy szpitala, korupcji, stosunków między więźniami, ale także portrety oprawców, z którymi – z racji pełnionej funkcji – Sruoga często miał do czynienia, to pozwoli czytelnikom lepiej zrozumieć świat, z którym zetknął się Sruoga.Autor ciepło wyraża się o solidarności i wzajemnej pomocy więźniów.
Książkę napisał w ciągu kilku miesięcy, była to pierwsza taka książka na świecie, lecz władze ówczesnego ZSRR sprzeciwiły się wydaniu książki.
Podczas zjazdu pisarzy litewskich w 1946 roku ówczesny sekretarz partyjny stwierdził, że Sroga w swojej książce kpi z więźniów. Już było wiadomo, że o publikacji można zapomnieć. Książkę wydano dopiero w 1957 roku.
Nakładem Muzeum Stutthof, po 48 latach od pierwszego wydania, wznowiono wydanie książki „Las bogów”. Wspomnienia wzbogacono o posłowie Andrzeja Kasperka pt. „Więzień honorowy nr 21319 – Balys Sruoga” oraz ilustracje, których autorką jest Agnieszka Wróbel, studentka Wydziału Sztuki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Książkę można nabyć w księgarni internetowej Muzeum Stutthof.
Źródła:
http://www.šaltiniai.info/index/details/1381
Zostaw komentarz