11 stycznia 1529 roku, po 7 latach pracy, ogłoszono pierwszy statut litewski. Zaczął on obowiązywać po zatwierdzeniu przez Zygmunta Starego 29 września 1529 roku na sejmie w Wilnie.

Statut obejmował ogół ludności Wielkiego Księstwa. Ujednolicał on sferę prawa zwyczajowego, rodzinnego i spadkowego, procesowego i sądowego, cywilnego, karnego, itp.

Składał się w sumie z 13 rozdziałów, czyli 282 artykułów.

Został napisany pierwotnie w języku ruskim, ale w roku 1530 doczekał się przekładu łacińskiego, a dwa lata później także polskiego.

Po jego wprowadzeniu przestały obowiązywać dotychczasowe przywileje ziemskie, nadane poszczególnym ziemiom przez poprzednich książąt.

Uprawnienia ziem i zobowiązania książęce, ograniczające władzę monarchów, zostały zachowane i stały się jednakowe w całym państwie.

Uregulowane zostały skład i kompetencje głównych organów państwa. Unormowano prawo własności i gwarancje nietykalności osobistej dla szlachty litewskiej, na wzór polski.

Uregulowano w sposób jasny i precyzyjny postępowanie sądowe. W procesie karnym wprowadzono zasadę równości stron procesowych i jawności postępowania. Dla niektórych przestępstw wprowadzono instytucję przedawnienia.

I statut był w miarę kompleksową regulacją ustroju państwa i prawa litewskiego. O trzecim statucie litewskim możesz przeczytać tutaj.

Źródło:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Statuty_litewskie

Zdjęcie: en.wikipedia.org