9 stycznia 1907 roku w Wilnie, Petras Vileišis, litewski inżynier i mecenas, działacz społeczny i polityczny, redaktor pierwszego dziennika litewskiego „Vilniaus žinios“ w swoim domu zorganizował pierwszą litewską wystawę sztuki.

Tam po raz pierwszy 33 swoje dzieła zaprezentował Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (kompozytor, malarz i grafik, więcej o nim możesz poczytać tutaj.)

Było to kilka lat po zniesieniu zakazu druku czcionką łacińską, obowiązującego w latach 1884-1904. Po zniesieniu zakazu litewskie gazety ukazały się w imperium rosyjskim.

Jako pierwszy ukazał się tygodnik „Lietuvių laikraštis” (Gazeta litewska, 1904-1906 r.), w latach 1904-1909 wychodziła gazeta „Vilniaus žinios” (Wiadomości wileńskie).

Petras Vileišis

Urodził się w rodzinie chłopskiej na Żmudzi. Uczył się w Poniewieżu, a następnie w Szawlach. W 1870 roku rozpoczął studia w Petersburgu na wydziale fizyczno-matematycznym lokalnego uniwersytetu, cztery lata później otrzymał tytuł magistra.

W 1883 roku przez krótki czas przebywał w Belgii, gdzie zapoznawał się ze sposobem budowy mostów dla kolei żelaznych.

W 1890 roku osiadł w Wilnie, gdzie w latach 1905-06 zbudował swój pałac na Antokolu według projektu Augusta Kleina - część pomieszczeń swojej siedziby udostępniał na cele społeczne i naukowe, tu w 1907 roku odbyła się tu pierwsza litewska wystawa artystyczna, później swą siedzibę znalazły tu m.in. Litewskie Towarzystwo Naukowe oraz Litewskie Towarzystwo Oświatowe „Rytas").

O pierwszym przedstawieniu teatralnym po litewsku możesz przeczytać tutaj.

Zdjęcie: wikimedia.org