7 kwietnia 1882 roku niedaleko miejscowości Onikszty (lt. Anykščiai) urodził się litewski pisarz Antanas Žukauskas-Vienuolis.

Vienuolis (mnich) – taki pseudonim sobie wybrał, gdyż czuł się samotny.

W młodości dużo podróżował, potem zamieszkał w Oniksztach. Pisarze Antanas Baranauskas, Jonas Biliūnas oraz Antanas Vienuolis – to trójka znanych pisarzy litewskich, pochodzących w regionu Onikszt. A. Baranauskas był bratem dziadka Vienuolisa.

Vienuolis był aptekarzem, co nie przeszkodziło mu zaistnieć jako produktywnemu pisarzowi realizmu. Jego twórczość można podzielić na 3 okresy: przed I wojną światową, okres międzywojenny i najbardziej kontrowersyjny okres powojenny. Raczej został wtedy zmuszony do „poprawienia” swoich utworów bądź pisania zgodnie z obowiązującą ideologią.

Podróże, rozłąka z ojczyzną – to były nowe tematy w literaturze litewskiej. Na podstawie legend krajów, po których podróżował pisał opowiadania, folklor litewski również wykorzystał w swojej twórczości.

Pewne jego dzieła, jak opowieść „Paskenduolė” stały klasyką literatury litewskiej. W sposób bardzo realistyczny opisuje on nie tylko wydarzenia, lecz również przeżycia głównej bohaterki, opisy przyrody w sposób integralny łączą się z jej przeżyciami.

Streszczenie:

Pewna wiejska dziewczyna zachodzi w ciążę, jej ukochany wyjeżdża na drugi koniec świata, odwraca się od niej rodzina, cała społeczność, a ksiądz nie tylko nie daje rozgrzeszenia, lecz jeszcze ją potępia i nie dochowuje tajemnicy spowiedzi.

Veronika, bo tak się nazywa główna bohaterka powieści, nie wytrzymuje psychicznej i społecznej presji. Popełnia samobójstwo – topi się (paskenduolė po litewsku oznacza osobę, która się utopiła). Takie to były czasy i realia.

Utwór ten stał się klasyką literatury, od lat jest to lektura obowiązkowa w szkole. Dzisiaj młodzież zupełnie inaczej patrzy na życie, gdyż podczas opracowania w szkole na temat tego utworu Vienuolisa uczeń potrafił napisać: dzisiaj Veronika nie tylko nie musiałaby się zabijać, a nawet dostałaby zasiłek jako samotna matka. Komentarz zbędny :)

Vienuolis założył muzeum Baranauskasa w mieście Onikszty, teraz tam (w centrum, obok informacji turystycznej) znajduje się muzeum im. Baranauskasa i Vienuolisa.

Vienuolis zmarł 17 sierpnia 1957 roku.

Onikszty

Samo miasto Onikszty jest warte odwiedzenia. Niedawno został otwarty nowy obiekt - Ścieżka koronami drzew, jedyny taki obiekt w Europie Wschodniej. W mieście jest piękny kościół, widok z jego wieży zrekompensuje wysiłki wspinania się na nią.

Pod Oniksztami znajduje się też jedyne na Litwie Muzeum Konia (Arklio muziejus). Wielbiciele aktywnego wypoczynku też nie będą się nudzić. Całoroczne trasy saneczkowe lub tory kartingowe to tylko część atrakcji. W mieście znajduję się jeden z największych głazów narzutowych na Litwie - Puntukas.

Źródła:

http://www.šaltiniai.info/index/details/1098

http://www.infoanyksciai.lt/