IX Fort w Kownie (Žemaičių pl. 73) – miejsce masowych egzekucji Żydów oraz ludzi innych narodowości podczas II wojny światowej.

Trochę historii

Zarządzenie o budowie kowieńskich fortyfikacji podpisał car Aleksander II w 1879 r. Budowa IX fortu kosztowała 850 000 rubli.

W 1914 r. miasto było otoczone dziewięcioma fortami, pomiędzy którymi znajdowały baterie oraz inne umocnienia obronne. W mniej znanym VII forcie również więziono i mordowano ludzi podczas II wojny światowej.

Podczas I wojny światowej IX Fort prawie wcale nie ucierpiał. W latach międzywojennych mieściła się tutaj filia więzienia.

Podczas II wojny światowej, w latach 1940–1941 w forcie znajdowało się więzienie NKWD, a w latach 1941–1944 naziści przeprowadzali tu masowe egzekucje, w których zginęło ponad 30 tys. Żydów z Litwy i innych krajów europejskich.

W tajnych dokumentach niemieckich IX Fort w Kownie określano Fabryką 1005-B (Fabrik Nr. 1005-B).

Po wojnie w forcie umieszczono magazyny, a w 1958 r. otwarto muzeum. Na stronie internetowej muzeum (link poniżej) można oglądać wirtualne ekspozycje, zapoznać się z historią fortu, znaleźć przydatne dla turystów informacje.

W forcie można zobaczyć następujące ekspozycje: Dziedziniec fortu, I wojna światowa, Więzienie o zaostrzonym rygorze w latach 1924-1940, IX fort w latach 1940-1941, Przedśmiertne zapiski Żydów z Francji, Kowieńskie getto w latach 1941-1944, Losy więźniów kowieńskiego getta oraz inne.

Obok fortu w latach 80. XX w. w miejscu kaźni ustawiono pomnik, którego autorem jest A. Ambraziūnas, poświęcony ofiarom nazistów.

Źródło:

http://www.9fortomuziejus.lt/istorija/ix-fortas/