Mikalojus Daukša (pol. Mikołaj Dauksza, Dowksza lub Daugsza)(ur. w latach 1527-1538 w Babianach koło Kiejdan, zm. 13 lub 16 lutego 1613 w Worniach) – litewski pisarz i tłumacz epoki renesansu, jeden z pierwszych humanistów Wielkiego Księstwa Litewskiego, działacz katolicki i twórca litewskiej terminologii teologicznej, walczył o prawa ojczystego języka. Znał również język polski, łacinę.

Przetłumaczony przez Daukšę Katechizm hiszpańskiego jezuity Jakuba Ledesmy, wydany w roku 1595 w Wilnie jako Kathechizmas, jest uznawany za pierwszy litewski druk katolicki i pierwszą znaną książkę w języku litewskim wydrukowaną na terenie wielkiego księstwa (wcześniejsze druki były wydawane w Prusach).

Egzemplarz Katechizmu znajduje się w bibliotece Uniwersytetu wileńskiego.

Przekład Postylli mniejszej Jakuba Wujka, który ukazał się w Wilnie w roku 1599 pod tytułem Postilla catholicka, tái est Ižguldimas ewangeliu kiekwienos nedelos ir szwętes per wissús metús, uchodzi za jeden z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa starolitewskiego.

Przedmowa do postylli (lt. Prakalba į malonųjį Skaitytoją) stanowi manifest programowy zawierający postulaty zachowania, podtrzymywania i rozwoju języka litewskiego. Po raz pierwszy w Wielkim Księstwie Litewskim wysunięto w niej argumenty językowe, nie zaś historyczne, jako wyznaczniki litewskiej tożsamości.

Jego dzieła charakteryzują się swoistym stylem, bogatym językiem. Utworzył on neologizmy, takie jak mokytojas, valia, įkvėpimas, išmintis (nauczyciel, wola, natchnienie,mądrość).

Źródło:

http://antologija.lt/author/mikalojus-dauksa